نکات مهم پیرامون یوگا

بخشی از کتاب تکنیک تمرکز سه‌بعدی هنر حضور در لحظه 

 آیا می‌دانید خود کلمه‌ی سانسکریت یوگا به چه معنی می‌باشد؟ یوگا در لغت به معنی وصل کردن و پیوند دادن است. در طول تاریخ، مکاتب گوناگونی نظریات مختلفی در باب معنی این کلمه داشته‌اند؛ یوگا چه چیزی را به چه چیزی وصل می‌کند؟ یوگا پیونددهنده‌ی کدام عناصر می‌باشد؟ نظر اینجانب این است که یوگا پیونددهنده‌ی مراکز انسان با یکدیگر است؛ یوگا پیونددهنده‌ی عملکرد پیشرفته‌ی سر انسان با عملکرد پیشرفته‌ی تنه‌ی او می‌باشد. ما قبلاً دانستیم که مراکز انسان ارتباط اتوماتیک، ناخوداگاه و غیرارادی با یکدیگر دارند؛ یوگا آمده که این نوع ارتباط را ارادی و آگاهانه نماید؛ اگر در عمل هم نتواند این کار را بکند، حداقل آرزو و هدف آن همین نکته می‌باشد. یوگا کلا به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شود: راجا یوگا یا همان یوگای ‌ذهنی و هاتا یوگا  یا همان یوگای فیزیکی که همه بیشتر این نوع از یوگا را می‌شناسند. البته تقسیم‌بندی‌های مختلفی به آن نسبت داده می‌شود ولی اصلی‌ترین آن‌ها همان دو نوع یوگای ذهنی و بدنی است. اگر از نویسنده پرسیده بشود که بزرگترین آسیب را در دنیای یوگا چه می‌بینی؟ بنده یقینا این را خواهم گفت که بزرگترین آسیب در این مکتب، انجام آن بصورت ناقص و تک‌بعدی می‌باشد؛ یعنی چه؟ یعنی اینکه یوگای ذهنی و یا همان راجا یوگا باید همراه با یوگای بدنی و یا همان هاتا یوگا بصورت توامان تمرین گردند. هدف طراحان یوگا در گذشته نیز همین نکته بوده است که فرد با انجام دو نوع یوگا بتواند عملکرد ذهن خودش را با بدنش بصورت ارادی، هماهنگ و متصل نماید. طراحان یوگا بخوبی متوجه قطع ارتباط ارادی بین مراکز انسان شده بودند به همین خاطر نام یوگا را برای این تمارین ذهنی و بدنی برگزیدند ولی متاسفانه آنچه که امروزه از یوگا در دنیا می‌بینیم این است که افراد با توجه به نوع تیپ شخصیتی خودشان، فقط یک نوع از یوگا را بر می‌گزینند و ادامه می‌دهند و آن یکی را به کلی فراموش می‌نمایند. افراد با تیپ شخصیتی ذهنی، بیشتر از یوگای‌ ذهنی خوششان می‌آید و یوگای‌ فیزیکی را فراموش می‌نمایند. افراد با تیپ شخصیتی فیزیکی و احساساتی، بیشتر متمایل به هاتا یوگا می‌شوند و یوگای‌ذهنی را فراموش می‌کنند که هر دو یقیناً به تنهایی بی‌فایده هستند؛ زیرا هدف اصلی یوگا را از بین می‌برند. هدف طراحان یوگا این بوده است که با طراحی سیستمی چند جانبه، بتوانند مراکز انسان را به هم وصل نمایند. وقتی یوگا بصورت تک‌بعدی انجام می‌شود، در واقع کلا فلسفه‌ی انجام یوگا زیر سوال می‌رود. یوگا آمده تک‌بعدی بودن را درمان کند نه اینکه با انجام ناقص ان، این وضعیت بدتر از قبل بشود. انجام جداگانه‌ی یوگا باعث بهم خوردن تعادل در کارکرد‌های بدن انسان خواهد شد. پس دوستانی که می‌خواهند مسیر یوگا را ادامه بدهند، یا باید هر دو نوع یوگا را با هم تمرین نمایند و یا اگر نمی‌توانند یوگای ذهنی را با یوگای بدنی تلفیق نمایند، بهتر است کلاً آن را انجام ندهند؛ زیرا بالانس و تعادل بین مراکز بدن انسان را خراب‌تر خواهد نمود. نکته‌ی دیگری که در مبحث یوگا وجود دارد این است که مشاهده می‌شود افرادی که به انجام یوگا مبادرت میورزند اکثرا دچار مشکلات پزشکی و فیزیکی می‌شوند؛ مثال‌هایی را در این مورد خواهیم آورد: بخش بزرگی از یوگا را تمارین و حرکات اسکلتی و عضلانی تشکیل می‌دهند؛ افرادی که آن‌ها را انجام می‌دهند حتما باید آن‌ها را زیر نظر یک مربی مجرب یوگا انجام بدهند. بسیار دیده شده است که افراد بدون مربی ماهر اقدام به انجام این حرکات نموده‌اند و در نتیجه‌ی انجام آن دچار انواع آسیب‌های عصبی، اسکلتی و عضلانی گردیده‌اند؛ چون بدن انسان در حالت عادتی اصلا برای انجام این حرکات تازه امادگی ندارد و انجام خودسرانه‌ی آن‌ها گا‌ها ممکن است عواقب وخیمی را بدنبال داشته باشد پس حتما حرکات فیزیکی یوگا را با کمک یک مربی ماهر انجام دهید. مثال دیگری که برای اسیب‌های احتمالی یوگا می‌شود نام برد این است که افراد بصورت بلندمدت مبادرت به انجام تمارین تنفسی در یوگا می‌نمایند؛ زیرا بخش قابل توجهی از یوگا را تمرینات تنفسی آن شامل می‌شود؛ در صورت عدم اشنایی با مکانیزم بدن انسان و انجام آن‌ها بدون داشتن دانش عملی در مورد کارکرد بدن انسان، این تمرینات تنفسی، بالانس تنفسی در انسان را شدیدا مختل خواهند نمود و نتایج وخیمی را برای بدن انسان بدنبال خواهند داشت پس باید در انجام تمرینات تنفسی یوگا احتیاط کاملی بشود. به نظر بنده آشنایی با یوگا اشکالی ندارد ولی نباید از آن انتظار چندانی داشته باشید

محمد حسین پدیده